Ο καρκίνος της ουροδόχου κύστεως, του οποίου η συχνότερη μορφή είναι το καρκίνωμα του μεταβατικού επιθηλίου ή αλλιώς ουροθηλιακό καρκίνωμα, είναι καρκίνος του τοιχώματος της κύστης. Αποτελεί τον πρώτο σε συχνότητα καρκίνο του ουροποιητικού συστήματος. Στα αρχικά στάδια της ανάπτυξής του μπορεί να μην παρουσιαστούν συμπτώματα, παρά μόνο να διαπιστωθεί μικροσκοπική εμφάνιση αίματος σε μια απλή εξέταση ούρων.
Ο καρκίνος της κύστης μπορεί να εμφανιστεί σε δύο βασικές μορφές, που απαιτούν και τελείως διαφορετική θεραπευτική αντιμετώπιση.
Α) Επιφανειακός (ή μη μυοδιηθητικός) καρκίνος
Είναι η μορφή του καρκίνου που περιορίζεται στο επιφανειακό στρώμα της κύστης και δεν έχει εξαπλωθεί βαθύτερα στο υποκείμενο μυικό τοίχωμα. Περίπου το 75% των πρωτοεμφανιζόμενων καρκίνων της κύστης είναι επιφανειακοί. Συνήθως εμφανίζονται σαν μισχωτές προβολές εντός της κύστης και ποικίλουν σε μέγεθος.. Αυτού του είδους οι καρκίνοι μπορούν να αντιμετωπιστούν μετά την διουρηθρική αφαίρεσή τους με ενδοκυστικές θεραπείες εγχύοντας ειδικά φάρμακα μέσα στην κύστη (ενδοκυστικές εγχύσεις).
Καρκίνωμα in situ (CIS)
Αποτελεί αλλοίωση στο επιφανειακό στρώμα της κύστης, όπου τα καρκινικά κύτταρα σχηματίζουν επίπεδες αλλοιώσεις που είναι εξέρυθρες, οιδηματώδεις και μοιάζουν σαν βελούδο, χωρίς όμως να επεκτείνονται σε βαθύτερα στρώματα της κύστης. Το καρκίνωμα in situ επηρεάζει ευρείες περιοχές της κύστης και είναι δύσκολο να αφορισθούν τα όρια του. Παρουσιάζει μεγάλες πιθανότητες μετατροπής σε διηθητικό καρκίνο (μυοδιηθητικό) και γιαυτό απαιτεί μετεγχειρητικώς θεραπεία με ενδοκυστικές εγχύσεις (έγχυση φαρμάκων μέσα στην κύστη).
Β) Διηθητικός καρκίνος κύστης (μυοδιηθητικός)
Αποτελεί μια απειλητική για την ζωή μορφή καρκίνου, που έχει εξαπλωθεί (διηθήσει) το μυικό χιτώνα της κύστης και δύναται να επεκταθεί σε γειτονικούς ιστούς, στους λεμφαδένες αλλά και σε απομακρυσμένα όργανα (π.χ. πνεύμονες, ήπαρ, οστά). Οι ασθενείς με διηθητικό καρκίνο κύστης χρήζουν μια σειρά από εξετάσεις, όπως η αξονική τομογραφία θώρακα και κοιλίας, για να εκτιμηθεί η επέκταση του καρκίνου. Η χειρουργική αφαίρεση αυτών των όγκων απαιτεί εξαίρεση όλης της κύστης που ονομάζεται ριζική κυστεκτομή .
ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ
Θεραπεία επιφανειακού καρκίνου κύστεως
1. Διουρηθρική αφαίρεση όγκου κύστης -TURB
Είναι η χειρουργική επέμβαση δια μέσου της ουρήθρας κατά την οποία αφαιρείται κομμάτι ιστού (συνήθως κάποιος θηλωματώδης όγκος) από το εσωτερικό της ουροδόχου κύστης.
Πότε γίνεται TURB
Η Διουρηθρική αφαίρεση όγκου κύστης είναι η ενδοσκοπική επέμβαση κατά την οποία διαμέσου της ουρήθρας γίνεται αφαίρεση όγκων της ουροδόχου κύστης. Η επέμβαση αυτή γίνεται για την διάγνωση και θεραπευτική αντιμετώπιση του επιφανειακού καρκίνου της ουροδόχου κύστης.
Η τυπική προετοιμασία γίνεται μέσα στο νοσηλευτικό ίδρυμα. Ο τυπικός προεγχειρητικός έλεγχος που θα υποβληθείτε περιλαμβάνει εξετάσεις αίματος, ακτινογραφία θώρακος και ηλεκτροκαρδιογράφημα.
Αν παίρνεται κάποια αντιπηκτικά φάρμακα θα πρέπει να ενημερώσετε τον γιατρό σας. Θα σας δοθούν οδηγίες για την διακοπή τους κάποιες μέρες πριν την επέμβαση και αν χρειαστεί για την αντικατάσταση τους από ενέσεις ηπαρίνης χαμηλού μοριακού βάρους.
Για την επέμβαση απαιτείται γενική ή ραχιαία αναισθησία. Αρχικά, τοποθετούνται τα πόδια σε γυναικολογική θέση, αποστειρώνεται η περιοχή των γεννητικών οργάνων και λιπαίνεται η ουρήθρα. Εισάγεται κάμερα διαμέσου της ουρήθρας, εντοπίζονται οι βλάβες και εξαιρούνται με εργαλείο που εφαρμόζει επάνω στην κάμερα. Το εργαλείο αυτό χρησιμοποιεί θερμότητα για την εκτομή του παθολογικού ιστού. Στη συνέχεια καυτηριάζεται η περιοχή της εκτομής για την πρόληψη της αιμορραγίας. Υπάρχει και η πιθανότητα ο χειρουργός να λάβει βιοψίες και από περιοχές που εμφανίζονται ως ύποπτες για κακοήθεια. Στο τέλος της επέμβασης τοποθετείται καθετήρας μέσω του οποίου εφαρμόζονται πλύσεις με φυσιολογικό ορό σε συνεχή βάση.
Η παραμονή στο νοσομείο εξαρτάται από την έκταση της βλάβης και κατά μέσο όρο υπολογίζεται στις 3 ημέρες.
Ο καθετήρας αφαιρείται συνήθως την επόμενη μέρα της επέμβασης.
Μετα την εγχειριση:
Κατά τη διάρκεια των πρώτων ημερών μετά από το χειρουργείο διουρηθρικής εκτομής νεοπλασμάτων της ουροδόχου κύστης μπορεί να υπάρχει αίμα στα ούρα γεγονός που απαιτεί τη συνέχιση των πλύσεων της κύστης με φυσιολογικό ορό.
Λαμβάνοντας εξιτήριο θα σας δοθούν οδηγίες σχετικά με:
• Την ανάγκη λήψης άφθονων υγρών
• Την αντιβίωση που χρειάζεται να πάρετε
• Την λήψη των αποτελεσμάτων της ιστολογικής εξέτασης
• Το χρονικό διάστημα αποχής από έντονη σωματική δραστηριότητα
Ανάλογα με το αποτέλεσμα της ιστολογικής εξέτασης μπορεί να χρειαστεί επανάληψη της επέμβασης μετά από 2 έως 6 εβδομάδες μετά το πρώτο χειρουργείο.
2. Ενδοκυστική θεραπεία – εγχύσεις
Η ενδοκυστική θεραπεία περιλαμβάνει την έγχυση ειδικών φαρμάκων για την θανάτωση των εναπομεινάντων καρκινικών κυττάρων, επιτυγχάνοντας την πρόληψη υποτροπής του όγκου, αλλά και σε μερικές περιπτώσεις επιβραδύνοντας και την εξέλιξή του σε επιθετικότερες μορφές. Η θεραπεία αυτή είναι εφαρμόσιμη μόνο στον επιφανειακό καρκίνο της κύστης. Η χορήγηση της θεραπείας γίνεται με την τοποθέτηση καθετήρα στην κύστη, την έγχυση 50ml του φάρμακου και εν συνεχεία την αφαίρεση του καθετήρα. Η θεραπεία επαναλαμβάνεται σε τακτικά χρονικά διαστήματα, αναλόγως του φαρμάκου και του πρωτοκόλλου θεραπείας που ακολουθείται.
Θεραπεία διηθητικού καρκίνου κύστεως
1.Ριζική κυστεκτομή
Αποτελεί τον χρυσό κανόνα για την αντιμετώπιση του διηθητικού (μυοδιηθητικού) καρκίνου της κύστης, αλλά εφαρμόζεται και στους επιφανειακούς καρκίνους που δεν ανταποκρίνονται στην διουρηθρηκή εκτομή (TURB) και στην ενδοκυστική θεραπεία. Περιλαμβάνει, εκτός από την αφαίρεση της κύστης και των παρακείμενων λεμφαδένων και την αφαίρεση του προστάτη με τις σπερματοδόχες κύστεις στον άνδρα , ενώ στις γυναίκες την αφαίρεση της μήτρας, των εξαρτημάτων και τμήματος του κόλπου. Είναι μια εξαιρετικά βαρειά επέμβαση και ο ασθενής χρειάζεται νοσηλεία αρκετών ημερών. Αφού αφαιρείται η κύστη θα πρέπει να δημιουργηθεί ένας νέος τρόπος παροχεύτευσης των ούρων. `Ετσι λοιπόν η επέμβαση περιλαμβάνει την αποκατάσταση της συνέχειας του ουροποιητικού συστήματος που μπορεί να γίνει με:
• απευθείας έξοδο των ουρητήρων στο δέρμα (ουρητηροδερμοστομίες) ή
• με τη χρήση τμήματος εντέρου που παρεμβάλλεται για να αποχετεύει τα ούρα από τους ουρητήρες ή στο δέρμα (ουρητηροειλεοδερμοστομίες) ή στην ουρήθρα με την δημιουργία ορθότοπης νεοκύστης.
2.Χημειοθεραπεία
Εάν μετά την ριζική κυστεκτομή βρεθεί ότι ο καρκίνος έχει διηθήσει τους λεμφαδένες, τότε η χορήγηση χημειοθεραπείας είναι απαραίτητη. Η χορήγησή της επίσης μπορεί να γίνει και προ χειρουργείου καθώς φαίνεται ότι συμβάλλει στην αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης.
3.Συνδυασμένη θεραπεία διατήρησης της κύστης
Περιλαμβάνει τον συνδυασμό της διουρηθρικής αφαίρεση του όγκου (ΤURB), της χημειοθεραπείας και της ακτινοθεραπείας. Χρησιμοποιείται, κυρίως, σε επιλεγμένους ασθενείς και σε ασθενείς που δεν είναι κατάλληλοι για χειρουργική επέμβαση, λόγω συνοδών προβλημάτων υγείας.
